QUIZ: Wat weet jij over teken en Lyme? - Biowetenschappen & Maatschappij

Geen producten in de winkelwagen.

25 april 2022
minder verdiepend
2 minuten

QUIZ: Wat weet jij over teken en Lyme?

Biowetenschappen Teken en Lyme Quiz

1 / 10
Feit of fabel:
De meeste mensen worden gebeten door teken die uit een boom vallen.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Juist!

Inderdaad, dit is niet het geval! De teek zit meestal in een hinderlaag op grassprieten en grijpt zich vast bij contact met een persoon. Voor overleving en verplaatsing zijn teken o.a. strikt afhankelijk van gastheren. Als de omstandigheden gunstig zijn klimt de teek lage vegetatie in, soms met meerdere tegelijk. De teken wachten geduldig tot ze door trillingen en geuren een passerende gastheer opmerken en grijpen zich dan vast in de vacht van de gastheer.

Onjuist!

Dit is niet waar. De teek zit meestal in een hinderlaag op grassprieten en grijpt zich vast bij contact met een persoon. Voor overleving en verplaatsing zijn teken o.a. strikt afhankelijk van gastheren. Als de omstandigheden gunstig zijn klimt de teek lage vegetatie in, soms met meerdere tegelijk. Teken wachten geduldig tot ze door trillingen en geuren een passerende gastheer opmerken en zich in de vacht van de gastheer kunnen vastgrijpen.

1 / 10
Feit of fabel:
Lymeziekte wordt veroorzaakt door een virus dat teken met zich meedragen.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Juist!

Lymeziekte is inderdaad niet het gevolg van een virus, maar van de Borrelia-bacterie. In Nederlandse teken circuleren ten minste zeven verschillende Borrelia-‘soorten’. Om te voorkomen dat de Borrelia-bacterie zich na een tekenbeet door het hele lichaam verspreidt, worden uitingen van lymeziekte tijdig behandeld met antibiotica. Teken kúnnen wel virussen overdragen, zoals het teken-encefalitis virus (TBEV), wat teken encefalitis (TBE) veroorzaakt.

Meer weten over TBEV?
Onjuist!

Niet waar! Lymeziekte is niet het gevolg van een virus, maar van de Borrelia – bacterie. In Nederlandse teken circuleren ten minste zeven verschillende Borrelia -‘soorten’. Om te voorkomen dat de Borrelia – bacterie zich na een tekenbeet door het hele lichaam verspreidt, worden uitingen van lymeziekte tijdig behandeld met antibiotica. Teken kúnnen wel virussen overdragen, zoals het teken-encefalitis virus (TBEV), wat teken encefalitis (TBE) veroorzaakt.

Meer weten over TBEV?
1 / 10
Feit of fabel:
Teken leven van bloed in dieren.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Onjuist!

Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig, maar soms zijn ze besmet met de bacterie Borrelia burgdorferi en kunnen ze de ziekte van Lyme overdragen. Er zijn ook andere ziekmakers, maar die veroorzaken zelden ziekte, of worden nog onderzocht.

Lees meer over teken bij huisdieren.
Juist!

Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig, maar soms zijn ze besmet met de bacterie Borrelia burgdorferi en kunnen ze de ziekte van Lyme overdragen. Er zijn ook andere ziekmakers zoals TBEV (zie vorige vraag), maar daarbuiten veroorzaken ziekmakers zelden ziekte, of worden nog onderzocht.

Lees meer over teken bij huisdieren.
1 / 10
Feit of fabel:
Een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt op de huid kan duiden op een tekenbeet.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Onjuist!

Als een teek net gebeten heeft lijkt het alsof er een klein zwart puntje, zo klein als een maanzaadje, op je huid vastzit. Als een teek enkele dagen op de huid zit en al die tijd bloed zuigt, zwelt hij op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt. Bij mensen komt het meestal niet zo ver, maar honden- en kattenbezitters halen dergelijke grotere teken vaak uit de vacht van hun huisdier.

Meer weten over hoe je een teek herkent?
Juist!

Als een teek net gebeten heeft lijkt het alsof er een klein zwart puntje, zo klein als een maanzaadje, op je huid vastzit. Als een teek enkele dagen op de huid zit en al die tijd bloed zuigt, zwelt hij op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt. Bij mensen komt het meestal niet zo ver, maar honden- en kattenbezitters halen dergelijke grotere teken vaak uit de vacht van hun huisdier.

Meer weten over hoe je een teek herkent?
1 / 10
Feit of fabel:
Vogels en knaagdieren zijn de belangrijkste gastheren voor onvolwassen teken.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Onjuist!

Vogels en knaagdieren zijn voor onvolwassen larven de belangrijkste gastheren. Deze larven zijn meestal nog niet besmet met de Borrelia-bacterie. Het zijn vooral nimfen (stadium tussen de larve en volwassen teek) en volwassen vrouwtjes die Borrelia-bacteriën met zich meedragen en kunnen overdragen naar een dier of de mens.

Juist!

Deze larven zijn meestal nog niet besmet met de Borrelia-bacterie. Vooral nimfen (stadium tussen de larve en volwassen teek) en volwassen vrouwtjes dragen Borrelia-bacteriën met zich mee en kunnen overdragen naar een dier of de mens.

 

1 / 10
Feit of fabel:
Tekenbeten komen alleen van mei t/m augustus voor in Nederland.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Juist!

Dit is een stuk langer. In Nederland zijn teken, afhankelijk van de lokale temperatuur, voornamelijk actief vanaf maart tot en met oktober of november. Onder gunstige omstandigheden kunnen teken zelfs in de wintermaanden tot bijten komen. Een zachter klimaat kan gunstig zijn voor de teek.

Meer weten over de opkomst van de teek in Nederland?
Onjuist!

In Nederland zijn teken, afhankelijk van de lokale temperatuur, voornamelijk actief vanaf maart tot en met oktober of november. Onder gunstige omstandigheden kunnen teken zelfs in de wintermaanden tot bijten komen. Een zachter klimaat kan gunstig zijn voor de teek.

Meer weten over de opkomst van de teek in Nederland?
1 / 10
Feit of fabel:
Bacteriën en virussen zitten in tekenspeeksel en kunnen mensen infecteren wanneer de teek dit in de huid uitspuugt.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Onjuist!

Tekenspeeksel bevat naast bacteriën en virussen veel eiwitten die bijvoorbeeld zorgen dat het bloed niet klontert en dat de teek niet wordt aangevallen door afweercellen van de gastheer.

Juist!

Tekenspeeksel bevat daarnaast veel eiwitten die bijvoorbeeld zorgen dat het bloed niet klontert en dat de teek niet wordt aangevallen door afweercellen van de gastheer.

1 / 10
Feit of fabel:
Een tekenbeet kun je het beste verwijderen door met een platte pincet draaiend te trekken.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Juist!

Er zijn verschillende tekenverwijderaars, maar de meeste onderzoeksresultaten laten zien dat het verwijderen van de teek met een puntpincet het beste is. De teek wordt zo dicht mogelijk op de huid beetgepakt en rechtop met een rustig trekkende beweging verwijderd.

Meer weten over teken verwijderen?
Onjuist!

Er zijn verschillende tekenverwijderaars, maar de meeste onderzoeksresultaten laten zien dat het verwijderen van de teek met een puntpincet het beste is. De teek wordt zo dicht mogelijk op de huid beetgepakt en rechtop met een rustig trekkende beweging verwijderd.

Meer weten over teken verwijderen?
1 / 10
Feit of fabel:
1/3 deel van de tekenbeten wordt in de tuin opgelopen.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Onjuist!

Dit is wel waar! Het is dus belangrijk om je huid goed te checken op tekenbeten als je in de tuin bent geweest.

Meer weten over waar je teken op kunt lopen?
Juist!

Het is dus belangrijk om je huid goed te checken op tekenbeten als je in de tuin bent geweest.

Meer weten over waar je teken op kunt lopen?
1 / 10
Feit of fabel:
In het geval van lymeziekte leidt 30% van de beten door een besmette teek tot infectie en ziekte.
Klik op ‘feit’ of ‘fabel’ om te antwoorden.
Juist!

Dit is veel minder, maar 2 tot 3%. Bij een infectie word je niet altijd ziek. Dan kan de ziekteverwekker een afweerreactie oproepen, zonder verdere ziekte of klachten. Het is wel belangrijk om de plek van een tekenbeet goed in de gaten te houden in de maanden na de beet.

Meer weten over de uitingen van Lyme?
Onjuist!

Dit is veel minder, maar 2 tot 3%. Bij een infectie word je niet altijd ziek. Dan kan de ziekteverwekker een afweerreactie oproepen, zonder verdere ziekte of klachten. Het is wel belangrijk om de plek van een tekenbeet goed in de gaten te houden in de maanden na de beet.

Meer weten over de uitingen van Lyme?