De griepprik: doen of laten?

Oudere mensen kunnen ernstig ziek worden door griep en aan de gevolgen overlijden. Omdat de griep jaarlijks honderdduizenden Nederlanders treft, is de totale sterfte en ziektelast groot. De overheid biedt alle Nederlanders van 60 jaar en ouder jaarlijks een gratis vaccinatie tegen griep aan: de griepprik.  Dit op advies van de Gezondheidsraad die alle overwegingen om al dan niet te vaccineren aan te bieden heeft afgewogen in haar adviesrapport ‘Grip op Griep’ uit 2014. Kort samengevat: de voordelen voor de bevolking van minder ziekte en sterfte rechtvaardigen de kosten voor de aankoop van het vaccin en de distributie.

Iedereen boven de 60 jaar moet zelf afwegen of hij of zij de griepprik wil krijgen. Om deze beslissing zo goed mogelijk en overwogen te maken, hebben we de relevante wetenschappelijke gegevens hier op een rij gezet.  Wat zijn de voor- en nadelen van een griepprik?

Wat zijn de voordelen?

• De vaccinatie is gratis en makkelijk verkrijgbaar via de huisarts.
• De kans op het krijgen van ernstige griep wordt gehalveerd.
• De kans op overdracht van griep naar andere kwetsbare mensen is kleiner. Iedereen die niet of minder ziek is, is minder besmettelijk voor anderen.
• Elk jaar een griepprik heeft geen negatief effect.

Wat zijn de nadelen?

• Het kost tijd, u moet voor de griepprik naar de huisarts. Voor ouderen die aan huis gekluisterd zijn, kan de huisarts op verzoek langskomen.
• De prik zelf doet meestal (een beetje) pijn.
• De griepprik heeft geen ernstige bijwerkingen. Wel kan de griepprik spierpijn veroorzaken die een dag kan aanhouden. Er kan roodheid ontstaan rond de plek waar is geprikt. Er zijn nog nooit ernstige bijwerkingen gemeld.
• De kans op een griepachtig ziekte blijft bestaan:
  • Of door tòch een griepinfectie omdat het vaccin niet 100% bescherming biedt.
  • Of door een infectie door andere virussen en bacteriën die griepachtige verschijnselen geven. De kans hierop is niet veranderd door een griepprik.

Wel of niet de griepprik halen als u 60-plus bent?

+ Voor zover nu bekend biedt griepvaccinatie een voordeel voor iedereen boven de 60 jaar en voor personen in zijn of haar omgeving. Van de groep 60-plussers lopen mensen met een aandoening zoals diabetes, luchtwegaandoeningen of hartziekte een extra hoog risico op ernstige gevolgen van griep. Voor hen is het belang om zich te laten vaccineren groter dan voor de gemiddelde gezonde 60-plusser.

– Als u er voor kiest zich niet te laten vaccineren dan, loopt u het risico op een stevige griep. De griep voor iemand van 60 jaar of ouder kan een zeer ernstige ziekte zijn. Het kan maanden duren voordat u bent hersteld. Ook kunt u aan de gevolgen van griep overlijden.

Wel of niet de griepprik halen om anderen te beschermen?

Voordat de eerste griepverschijnselen zich voor doen, is iemand al besmettelijk voor anderen. Als er kwetsbare personen in uw directe omgeving zijn, waarvan u niet wil dat ze griep krijgen, kan dat een reden zijn om een griepprik te halen. Ook als u niet 60+ bent. Dit is de reden dat zorgverleners die te maken hebben met (kwetsbare) ouderen zich vaak wel laten vaccineren. Dat geldt ook voor vrijwilligers en familieleden. Omdat bij kwetsbare ouderen het vaccin minder goed werkt, is iedere bijdrage om hen niet met het virus in aanraking te laten komen een goede bijdrage aan hun gezondheid.