Wat zijn de late verschijnselen van lymeziekte?

De verschijnselen die horen bij een vroege ‘gedissemineerde’ infectie zoals beschreven in het artikel over vroege lymeziekte kunnen een chronisch karakter krijgen als uiting van een blijvende, hardnekkige infectie – het derde stadium van de ziekte van Lyme. Men spreekt van een late of chronische ziekte van Lyme als deze meer dan een jaar aanhoudt, maar een duidelijke grens tussen het tweede en derde stadium is er niet.

Acrodermatitis chronica atrophicans is een huidaandoening die wordt gerekend tot de late fase van de ziekte van Lyme en die meestal voorkomt op de ledematen, vooral de benen. De huid wordt dan rood tot paars, is in het begin vaak iets verdikt, en voelt warm aan. Na enkele maanden tot zelfs jaren wordt de huid zo dun als papier. Deze zogenaamde atrofie van de huid kan vele jaren na een tekenbeet of een onbehandeld erythema migrans ontstaan.

Een klein deel van de mensen met late lymeziekte heeft gewrichtsontstekingen. Ook het hart en de ogen kunnen zijn aangetast. Late lymeziekte is een nare ziekte, die allerlei neurologische verschijnselen kan geven, zoals uitval of prikkelingen van zenuwen. De ziekte kan iemands kwaliteit van leven ernstig aantasten. Een behandeling met antibiotica kan wel een verdere verslechtering voorkomen, maar het effect op de reeds bestaande stoornissen is meestal minimaal of afwezig. Er is dan ook vaak blijvende invaliditeit.

Kenmerkende symptomen van de ziekte van Lyme. Uit: Gezondheidsraad. Lyme onder de loep. Den Haag: Gezondheidsraad, 2013; publicatienr. 2013/12. © Schwandt Infographics.

Het is overigens uiterst zeldzaam dat in één persoon alle genoemde manifestaties van zowel het eerste (gelokaliseerde), het tweede (vroeg gedissemineerde) en het derde (laat gedissemineerde) stadium van de ziekte van Lyme achter elkaar optreden. Er zijn veel gevallen beschreven van mensen die na een reguliere en adequate antibiotische behandeling van gedissemineerde lymeziekte langdurig klachten bleven houden. Bijvoorbeeld sterke vermoeidheid, pijn in spieren en gewrichten, prikkelingen en tintelingen in ledematen en geheugen- en concentratiestoornissen. Het lijkt dat hier sprake is van een ziektebeeld dat zich ontwikkelt nadat de infectie is verdwenen, maar het is niet in alle gevallen uit te sluiten dat er toch een hardnekkige infectie aanwezig is. Lees meer hierover in het cahier Lymeziekte.