Zwanger worden van de dokter - Biowetenschappen & Maatschappij

Geen producten in de winkelwagen.

25 november 2019
normaal verdiepend
15 minuten

Zwanger worden van de dokter

De auteurs

Zwanger worden gaat bij 1 op de 6 stellen niet zomaar. Is dat een luxeprobleem of niet? Wat kan er nu? En wat biedt de toekomst? In het BWM-cahier ‘Van slaapkamer naar laboratorium: de stand van de voortplantingsgeneeskunde’ laten wetenschappers op het gebied van de fertiliteit en de ethiek hun licht schijnen op verleden, heden en toekomst van de voortplanting. In dit artikel belichten we allereerst de basis.

De 9 voorwaarden voor zwangerschap

  1. Man
  2. Vrouw
  3. Eisprong
  4. Goed doorgankelijke eileiders
  5. Goede erectie
  6. Zaadlozing met 22,5 miljoen zaadcellen, waarvan 1/3 goed zwemt
  7. 2 à 3 keer per week seks in de vruchtbare periode
  8. Baarmoeder met goed slijmvlies

20% kans per maand

Als het allemaal goed werkt, is de maandelijkse kans op een succesvolle zwangerschap ongeveer 20%. Van de vrouwen onder de 25 jaar die een kind proberen te krijgen, is 80% binnen een jaar zwanger. Boven de 35 jaar daalt dat tot circa 50%. Als meer dan een jaar onbeschermde seks niet tot een zwangerschap leidt, spreken we van verminderde vruchtbaarheid en kan de medische molen gaan draaien.

Verminderde vruchtbaarheid

Het onderzoek bij verminderde vruchtbaarheid loopt eigenlijk het bovenstaande lijstje voorwaarden voor vruchtbaarheid af. In ongeveer 30% van de stellen wordt vreemd genoeg geen afwijking gevonden. Er is dan sprake van onbegrepen verminderde vruchtbaarheid. Het devies is dan: nog een half jaar proberen en dan verder dokteren.

Ai, die eisprong

In een kwart van de gevallen ligt het probleem bij de ovulatie. Meestal in een gestoorde groei van de follikels. Dat zijn de blaasjes waar een eitje in rijpt. Deze aandoening wordt het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) genoemd, en komt bij circa 1 op de 20 vrouwen voor. Ook afvallen, stress, extreme inspanning of overgewicht kunnen de cyclus verstoren.

Op dit echobeeld zijn meerdere zwarte vochtblaasjes op een ‘polycysteuze’ eierstok te zien.

Verstoorde cyclus

Eén op de tien vrouwen kampt met beperkte doorgankelijkheid of beweeglijkheid van de eileiders. Chlamydia en endometriose kunnen hiervan oorzaken zijn. Tenslotte kan de menstruatie wegblijven doordat de eicelvoorraad op is.

Mannelijke problemen

In ongeveer 20% van de gevallen ligt de oorzaak in het zaad. Problemen met het zaad kunnen allerlei oorzaken hebben. Van een te warm scrotum tot griep, gifstoffen, overmatig gebruik van cannabis en geslachtsziekten. Ook overgewicht of stress kunnen het zaad negatief beïnvloeden.

Verminderde vruchtbaarheid geen luxeprobleem

Zonder kinderen kun je een rijk en gelukkig leven leiden. Toch is verminderde vruchtbaarheid geen luxeprobleem. Het niet of niet goed functioneren van de voortplantingsorganen is een belangrijk lichamelijk gebrek, waarvoor behandelingen beschikbaar moeten zijn. En die zijn er gelukkig ook in veel gevallen.

Oplossingen voor verminderde vruchtbaarheid

Ligt de oorzaak in de frequentie of de timing van de seks, dan ligt de oplossing voor de hand. Is er geen ovulatie, dan zijn er verschillende mogelijkheden om follikel-groei en eisprong te stimuleren. Afgesloten eileiders of verklevingen kunnen soms via een kijkoperatie worden behandeld of via in-vitrofertilisatie (IVF) worden omzeild. Zaad en eicel worden dan in een reageerbuis samengebracht, het embryo wordt teruggeplaatst in de baarmoeder.

IVF, ICSI, IUI

Bij problemen met het zaad zijn er drie opties. Bij intra-uteriene inseminatie (IUI) worden zaadcellen in de baarmoeder gebracht. Hierdoor wordt de ‘trefkans’ vergroot. Zijn er daarvoor te weinig (zwemmende) zaadcellen, dan is IVF de methode. Soms zijn er echter zó weinig geschikte zaadcellen, dat één zaadcel in de eicel wordt ingebracht. Dit wordt intracytoplasmatische spermatozoa-injectie genoemd ofwel ICSI. Is de eicelvoorraad uitgeput, dan is eiceldonatie voorlopig nog de enige reëele optie.

Over de auteurs

Professor Nils Lambalk
Hoogleraar voortplantingsgeneeskunde aan het VU medisch centrum in Amsterdam
Abonnement

Mis nooit meer een publicatie

Met een jaarabonnement mis je niets meer! Wil je altijd op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de biowetenschappen? Neem dan een abonnement! Hiermee ontvang je een korting van 40% ten opzichte van de prijs in de webwinkel. Daarnaast betaal je geen verzendkosten bij een abonnement. Het abonnement gaat in per 1 januari van het nieuwe kalenderjaar. Je kunt te allen tijde opzeggen, waarna je alleen nog de cahiers ontvangt die je hebt betaald.

Jaarabonnement
Drie keer per jaar krijg je onze boeken automatisch thuisgestuurd. Zo bespaar je flink op de losse verkoopprijs en blijf je altijd op de hoogte.
Bekijk abonnement

Nooit meer iets missen?

Wil je altijd op de hoogte blijven van nieuwe publicaties, dossiers en lesmaterialen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Wij sturen je maandelijks een overzicht van alle nieuwe content.

Schrijf je in