Ziekte van Lyme - Vraag en antwoord - Biowetenschappen & Maatschappij

Geen producten in de winkelwagen.

25 juni 2020
minder verdiepend
10 minuten

Ziekte van Lyme – Vraag en antwoord

De auteurs

Op 20 april organiseerden wij tijdens de Week van de Teek een Teken vragenuur. Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende en meest interessante vragen en antwoorden.

 

 

Kan elke teek de ziekte van Lyme overdragen?

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia-bacterie, gedragen door de teek. Niet alle teken dragen de Borrelia-bacterie bij zich, afhankelijk van de locatie ongeveer één op de vijf. Over het algemeen is er tussen de 2 en 3 procent kans op de ziekte van Lyme na een tekenbeet.

 

Is er een vaccin voor de ziekte van Lyme?

Een Amerikaans vaccin voor mensen was effectief, maar werd van de markt gehaald vanwege teruglopende verkoop na claims over bijwerkingen. In Europa zijn meer varianten van de Lymebacterie die ziekte bij mensen kunnen veroorzaken. De zoektocht naar een vaccin is dan ook lastiger. Inmiddels zijn er nieuwe vaccins in ontwikkeling met minder kans op bijwerkingen en actief tegen meer verschillende Borrelia-soorten die de ziekte van Lyme veroorzaken in de Verenigde Staten en Europa.

 

Wat is de beste manier om een teek op je huid te verwijderen?

Experts wereldwijd adviseren om een puntig pincet te gebruiken. Met een puntig pincet kun je alle teken, zelfs op de lastigste plekken, nauwkeurig verwijderen. De teek wordt zo dicht mogelijk op de huid beetgepakt en rechtop met een rustig trekkende beweging verwijderd.
Lees het artikel ‘Het verwijderen van teken: moet je nou draaien, trekken of schuiven’ voor meer informatie.

 

Vallen teken uit bomen?

Teken zitten vaak op grassen of bladeren van struiken en wachten daar tot een beest of mens langsloopt. Zij ‘stappen’ dan razendsnel over. Voor overleving en verplaatsing zijn teken afhankelijk van hun gastheren. Teken vallen of springen niet uit bomen.

 

Rond welke tijd zijn teken actief?

De meeste tekenbeten worden gemeld vanaf de lente tot en met de herfst met een piek in de zomermaanden, maar teken zijn ook daarbuiten al actief als de temperatuur stijgt boven de 7/8 graden.

 

Wat zijn de symptomen van de ziekte van Lyme?

Na een tekenbeet kan soms een rood vlekje ontstaan. Als er geen besmetting met de Borrelia-bacterie heeft plaatsgevonden, wordt het vlekje doorgaans niet groter dan een tot twee centimeter, en verdwijnt het binnen enkele dagen tot weken. Heeft er wel een besmetting plaatsgevonden, dan kan de plek geleidelijk groter worden, vaak meer dan vijf centimeter en gemiddeld zo’n tien tot vijftien centimeter in diameter, het zogenoemde erythema migrans. Typisch is dat daarbij centrale verbleking optreedt, zodat er een soort van ring ontstaat, maar dat is lang niet altijd het geval. Vaak blijft het gewoon een vlek. Naast een verkleuring van de huid kunnen er ook andere klachten ontstaan zoals gewrichtsontstekingen, klachten door beschadiging van zenuwweefsel, of heel soms hartklachten.
Zie voor meer informatie over de symptomen van Lyme het artikel ‘Hoe herken je de ziekte van Lyme?’.

 

Wat moet je doen om de ziekte van Lyme te voorkomen na een tekenbeet?

Zo snel mogelijk de teek verwijderen! Hierna de plek drie maanden lang goed in de gaten houden en naar de huisarts als er een verkleuring van de huid ontstaat. Momenteel adviseert de Nederlandse richtlijnen huisartsen om antibiotica binnen 72 uur te overwegen bij teken die na meer dan 24 uur zijn verwijderd. Meer onderzoek naar de effectiviteit van deze aanpak in de Nederlandse situatie loopt momenteel. Zie ook het artikel ‘behandeling bij de ziekte van Lyme over richtlijnen en maatwerk’.

 

Wanneer moet je een arts raadplegen na een tekenbeet?

Als de teek langer dan 24 uur heeft vastgezeten is het verstandig met je huisarts te overleggen of een antibioticakuur nodig is. Houd in ieder geval de plaats van de tekenbeet nog drie maanden goed in de gaten en neem bij een verkleuring van de huid contact op met de huisarts.

 

Hoe wordt de ziekte van Lyme behandeld?

De ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica. De meest voorkomende verschijningsvorm van de ziekte van Lyme is de erythema migrans, een zich uitbreidende rode/blauw-rode vlek. Behandeling met antibiotica snel na het verschijnen van de vlek verkort de ziekteduur en helpt latere complicaties te voorkomen. Hiervoor wordt een kuur van 10 dagen doxycycline aanbevolen. Ook latere uitingen van de ziekte van Lyme moeten met antibiotica worden behandeld. De kans op volledig herstel is dan nog steeds aanzienlijk, maar de kans op langdurige aanhoudende klachten is groter.
Lees meer in het artikel ‘behandeling bij de ziekte van Lyme over richtlijnen en maatwerk’.

© Header: F. Gassner

Meer over dit onderwerp

Lyme
19 april 2021
Lymeziekte
In Lymeziekte is de meest actuele kennis over de ziekte verzameld.
Auteurs
Joppe Hovius
Kees van den Wijngaard
en meer
Paperback
29 maart 2012
Ziekte van Lyme
Een tekenbeet merk je nauwelijks, maar hij kan grote gevolgen hebben. De kleine spinachtige teken kunnen bacteriën overbrengen die de ziekte van Lyme veroorzaken. En daarop moet je alert zijn. Want steeds meer mensen in Nederland krijgen lymeziekte.
Auteurs
Prof. dr. Peterhans van den Broek
Dr. Jannes van Everdingen
en meer
Cahier
Artikel
Als klachten bij ziekte van Lyme langer duren: over oorzaken en onderzoek
De meest voorkomende uiting van de ziekte van Lyme is de ring of vlek op de plek van de tekenbeet, de erythema migrans.
Lees het artikel
Artikel
Hoe ernstig is de ziekte van Lyme?
Mensen in Nederland worden jaarlijks ruim een miljoen keer gebeten door een teek. Uit onderzoek blijkt dat twee tot drie op de 100 tekenbeten leidt tot de ziekte van Lyme, en bij een volgezogen teek is dat ongeveer twee keer zo vaak.
Lees het artikel
Thema's

Thema's

Bekijk ook eens onze thema’s met een overzicht van de cahiers, artikelen en lesmaterialen die hierop aansluiten.

Nooit meer iets missen?

Wil je altijd op de hoogte blijven van nieuwe publicaties, dossiers en lesmaterialen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Wij sturen je maandelijks een overzicht van alle nieuwe content.

Schrijf je in